An Drochaid Eadarainn Tha i seo 'na làraich-lìn a sholaraicheas dorust fosgailte do dhualchas beò na Gàidhlig mar a chìthear, a chluinnear 's a chleachdar a' là an-diugh ann an Gàidhealtachd na h-Albann Nuaidh.
An Drochaid Eadarainn
Ceap Breatainn an Ear-Dheas
Ceòl is Dannsa
Iain Niall mac Sheòrais `ic Iain `ic Iain, Fìdhleir 2
Facal-toisich
Puirt air an seinn le Iain Niall mac Sheòrais `ic Iain `ic Iain
Iain Niall mac Sheòrais `ic Iain `ic Iain
B’ ann a shliochd Uibhist a Tuath a bha Iain Niall mac Sheòrais `ic Iain `ic Iain. Rugadh e ann an Léig Ghabarus, Siorramachd Cheap Breatainn. Bha Gàidhlig aig a phàrantan `s suim mhór aca ann an ceòl na fìdhle. Thog e fìdhlearachd 'na ghill' òg. Bhiodh Iain Niall a’ cluich aig dannsaichean air feadh Cheap Breatainn an Ear Dheas. Bha e `na thoileachadh dha a bhith a’ measg chàirdean ag eiridh air puirt a' riarachadh.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
John Neil MacLean was a third-generation descendent of settlers from North Uist. Born in Lake Gabarus, he was a well-respected electrician in Cape Breton/Richmond counties. John Neil was raised in a home rich in the Gaelic tradition; his parents were both fluent Gaelic speakers and their love for music was strong. Their neighbour, Earl MacVicar got John Neil started on the fiddle when he was just a boy; and school teacher Alex Ferguson, who boarded with the MacLeans, often helped John Neil pick out a few tunes in the evenings. John Neil played for dances throughout Southeastern Cape Breton and took great joy in having friends visit and sharing tunes.
Ceap Breatainn an Ear-Dheas
Ceòl is Dannsa
Billidh Mac-a-Phì, Fìdhleir
Facal-toisich
Anns a’ phìos seo, cluinnidh sibh caismeachd, srath spé agus ruidhlichean, air an cluich le Uilleam Mac a' Phì.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
In this clip, Billy MacPhee plays a march, strathspey and follows with reels. The tunes: King of the Fairies, The Warlocks, Carl MacKenzie, Malcolm Finlay, Charlie’s Brother.
King of the Fairies (Traidiseanta) – Caismeachd
The Warlocks (Robert Lowe)- Srath Spé
Carl MacKenzie (Jim MacKenzie) – Ruidhle
Malcolm Finlay (Traidiseanta) - Ruidhle
Charlie’s Brother (Traidiseanta) - Ruidhle
'Air a chleachdadh le cead.
Tunes by Billy MacPhee.
Used with permission.
Billidh Mac-a-Phì
Rugadh Billidh Mac a' Phì ann am Bràigh na h-Aibhne. Dh’éirich e suas ann an coimhearsnachd air leth ceòlmhor. B'e cuid dhe na nàbaidhean fìdhlearan mar a bha Eòs `s Dòmhnall MacIllFhaolain, Eòs MacCormaic agus Pàdraig Cogswell. Ged `s e am bogs' a sheinneadh athair, lean Billidh, `s a bhràithrean, air bràthair an athar, Amos, agus thog iad an fhìdheall uile.
Dh’fhuirich Billidh ann am Baile Shudnaidh fad bhliadhnaichean far a robh e air fhastadh ann aig muileann na stàilinn. Bha e `na thoileachadh dha a chluich aig dannsaichean agus mu choinneamh luchd-éisteachd aig cuirmean-ciùil, céilidhean agus anns na taighean altraim. B'ann à Colbhasa a bha Cloinn-a-Phì seo an toiseach.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
Born in Lower River Inhabitants, Billy MacPhee grew up in a community rich in musical tradition; his neighbours included violinists “Baby” Joe and Donald MacLellan, Joe MacCormack and Patrick Cogswell. Although his father played the accordion, Billy and his brothers followed their uncle Amos MacPhee’s footsteps and picked up the violin. Billy’s ancestors were emigrants from the Isle of Colonsay. Billy resided in Sydney for years and made a living at the Steel Plant. He loved playing for dances and enjoyed entertaining audiences of every kind, often performing in concerts, ceilidhs and nursing homes.
Ceap Breatainn an Ear-Dheas
Ceòl is Dannsa
Iain Niall mac Sheòrais `ic Iain `ic Iain, Fìdhleir 1
Facal-toisich
Puirt air an seinn le Iain Niall mac Sheòrais `ic Iain `ic Iain
Iain Niall mac Sheòrais `ic Iain `ic Iain
B’ ann a shliochd Uibhist a Tuath a bha Iain Niall mac Sheòrais `ic Iain `ic Iain. Rugadh e ann an Léig Ghabarus, Siorramachd Cheap Breatainn. Bha Gàidhlig aig a phàrantan `s suim mhór aca ann an ceòl na fìdhle. Thog e fìdhlearachd 'na ghill' òg. Bhiodh Iain Niall a’ cluich aig dannsaichean air feadh Cheap Breatainn an Ear Dheas. Bha e `na thoileachadh dha a bhith a’ measg chàirdean ag eiridh air puirt a' riarachadh.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
John Neil MacLean was a third-generation descendent of settlers from North Uist. Born in Lake Gabarus, he was a well-respected electrician in Cape Breton/Richmond counties. John Neil was raised in a home rich in the Gaelic tradition; his parents were both fluent Gaelic speakers and their love for music was strong. Their neighbour, Earl MacVicar got John Neil started on the fiddle when he was just a boy; and school teacher Alex Ferguson, who boarded with the MacLeans, often helped John Neil pick out a few tunes in the evenings. John Neil played for dances throughout Southeastern Cape Breton and took great joy in having friends visit and sharing tunes.
Ceap Breatainn an Ear-Dheas
Na h-Òrain
Air a' Ghille Tha mo Rùn
Facal-toisich
Tha an t-òran gaoil seo ri fhaighinn am measg Ghàidheal air feadh Alba Nuaidh ann an caochladh dhreachan. `S an òran tha an gille fad air falbh `s a leannan `ga mholadh air thàilleabh a bhith cho briagh, fialaidh dha chompanaich is sònraichte anns gach dòigh.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
This love-song is well known in various versions among Gaels throughout the Province. It portrays a young girl whose sweetheart is far away but will one day return. She praises his good looks, generosity with his drinking companions and for being exceptional in every way.
Air a' Ghille Tha mo Rùn
Séisd:
Air a' ghille tha mo rùn
Tha mo rùn air a' ghille
Bho là chur thu rium do chùl
Tha mi `n dùil ri thu thilleadh.
`S ann am Muile nam beann dubha,
Tha mo luaidh air a' ghille;
`S dh'aithnichinn thu `measg an t-sluaigh,
Leis na h-uaislean a' tighinn.
`S ann am Muile nam beann àrd,
Tha mo gràdh air a' ghille;
`S ged nach d'thug thu dhomh do làmh,
Do dheoch-slàinte cha tillinn.
`S bidh mo mhàthair rium ag ràdhainn,
"Éirigh suas `s tog do mhisneach;
Ged tha `n gille fada bhuat,
Cha bhi gruaim air nuair a thig e."
`S nuair a bhiodh tu `s an taigh-òsd'
`S tu nach sòradh an gini;
Bhiodh do bhotail air a' bhòrd,
Càch `gan òl, `s tu `gan sireadh.
Théid mi sìos, théid mi suas,
Bheir mi cuairt feadh a' ghlinnidh
Chìthinn òigfhear `s e gun ghruaim
Le fhalt dualach m'a léineadh.
© Cruinneachadh Beul-Aithris Gàidhlig Cheap Breatainn, Sruth nan Gàidheal
Tar-sgrìobhadh: An t-Òranaiche
Air a dheasachadh le: Sgioba a' Phroiseigt 2012
A well-known love song.
Dòmhnall Iain mac Iain
Chaidh Dòmhnall Iain mac Iain a bhreith ann an Ceann a' Mhira. Math gu obair, reiceadh e pit props, dheanadh e obair nan rathaidean is bhiodh e ri tuathanas. `Na dhuine socair, ciùin, dh' fhuirich e fhéin is a bhràthar, Aonghas, còmhla far am biodh fàilte ro `n a h-uile duine. Bha iad gu math measail air cuideachd tighinn astaigh. Thigeadh muinntir an àite cruinn ag éirigh air na h-òrain. `S ann mar sin a thog Dòmhnall na gabhadh e. Bha e gàbhaidh uile math gu seinn. Bha cuid dhe na h-òrain aige cho fada `s gun cuireadh e ionghantas air càch ciamar a chumadh e cuimhne air na faclan uileadh.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
Donald John MacArthur was born and raised in Upper Grand Mira. A hard worker, he sold pit props, worked on the roads, and farmed. A quiet and gentle man, he lived with his brother where they welcomed company and loved to visit. Friends and neighbours would often come together to sing and this way, he learned his songs. He was wonderful to sing, and many times had songs so lengthy, listeners marvelled at his ability to remember all the verses.
Ceap Breatainn an Ear-Dheas
Samhla air Dualchainnt
Blas Cheap Breatainn an Ear-Dheas 2
Sen
Ceap Breatainn an Ear-Dheas
Samhla air Dualchainnt
Blas Cheap Breatainn an Ear-Dheas 1
Smathaid
Ceap Breatainn an Ear-Dheas
Na h-Òrain
A' Ruma Bàn, Pàdraig
Facal-toisich
`S an àm a bha reic air stuth làidir `ga chroiseadh an Albainn Nuaidh, chaidh an soitheach, Afghan Prince, far a cùrsa an droch stoirm. `S an dol seachad air cladach an ear-dheas Eilean Cheap Breatainn, chaidh i fodha goirid do Cheap Ghabaruis. Leis mar a thachair, bha `na broinn luchd mór do ruma bàn. Cha b’ fhad' an uair sin gus a robh muinntir an àite an gnìomh gus an stuth prìsmhor a shabhaladh. Tha deagh sheansa gu robh an stuamachd `ga cur dha `n dàrna taobh treiseag.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
At the time of Prohibition in Nova Scotia, a ship coming from the West Indies, the Afghan Prince, went down in a fierce storm passing by Cape Breton’s south-eastern coast, near Cape Gabarus. The ship’s consignment included a load of white rum. People from the surrounding area soon set about recovering the cargo. It seems that some of them went on a drunken spree!
À l’époque de la Prohibition, en Nouvelle-Écosse, un navire en provenance des Antilles, le Afghan Prince, a sombré lors d’une grosse tempête au large de la côte sud-est du Cap-Breton, près de Gabarus Cape. La cargaison du navire comprenait une réserve de rhum blanc. Les gens des alentours ont tôt fait de se lancer à la recherche de la cargaison. Apparemment, certains d’entre eux ont vraiment fait la fête!
Thug mi’n oidhche 'n raoir 's an àiridh,
Thug mi’n oidhche 'n raoir 's an àiridh,
Thug mi’n oidhche 'n nochd am foighneachd,
Có thug dhuibh an ruma ban ud.
'S iomadh olc a thig air daoine,
'S iomadh trioblaid thig air dùthaich,
Thàinig an African Prince dh’an dùthaich,
'S gu’n tug i na daoraichean dh’an àite.
'S bochd nach deach i as a chéile,
Mu 'n do ràinig i Ceap Sable,
Shàbhaladh e iomadh creutair’
A thug spèis dh’an ruma ban.
'S ann aig Cnoc Gilleasbuig ‘ic Fhionnlaigh,
Chuala sinn an upraid ‘ san èibheach,
Cuid dhiubh seinn Tipperary,
'S aig na beistean an droch canail.
'S gu’m bheil balaich òg na dùthcha,
Falbh an cois luchd na daoraich,
'S bochd nach faiceadh leithid as cuid dhiubh,
A' dol null dh’an sgoil Shàbaid.
'S an tha ceannaichean na dùthcha,
Dèanamh fortain air an t-siùcar,
Reiceadh iadsan iomadh punnd dheth,
A dhèanamh toti aor an glad diubh.
Chì thu bodach anns an tìr seo,
Anns a’ gheamhradh cheannach creimar,
Cha ’n eil foighneachd air a’ phris,
Ach gu 'm bheil cinnt gu 'm bi e làn aig’
'S an tha 'n t-àm dhuibh sgur dh’an ùpraid,
'S a bhi tuiteam air bhur glùintean,
'S a bhi dèanamh facail ùrnaigh,
Gu’n tig am flu is gun sibh sàbhailt'.
Cha dean e dhomhsa a bhi ro-phròiseil,
Ged a ni mi duanag òrain,
Oir tha mòran dha mo chàirdean,
'G òl alcohol An Ruma Ban.
Tar-sgrìobhadh: Fad air Falbh ás Innse Gall
Air a dheasachadh le: Sgioba a' Phroiseigt
Song about a shipwreck and its cargo of rum.
Chanson sur une épave et sa cargaison de rhum.
Pàdraig mac Bhrian `ic Elmer `ic Iain `ic Benjamin
Rugadh Pàdraig mac Bhrian `ic Elmer `ic Iain `ic Benjamin is chaidh a thogail ann an Havre Boucher an Ear. `S ann à Arisaig a thàinig a chuideachd. `S e bhith cluinntinn ceòl na fìdhleadh a thug air Gàidhlig a thogail. Dh'ionnsaich e a chuid Ghàidhlig `s an Àrd-Bhaile `s na clasaichean ‘Gàidhlig aig Baile’. The e math gu naidheachdan is òrain `s math `s a chuideachd.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
Patrick Bennett was born and raised in East Havre Boucher. His people came from Arisaig. He took an interest in learning Gaelic after developing an appreciation for fiddle music. He learned Gaelic in Halifax at Gàidhlig aig Baile classes. Great to tell stories and sing songs, his company is well loved.
Ceap Breatainn an Ear-Dheas
Na h-Òrain
Tha mo Bhreacan Fliuch fo 'n Dìle
Facal-toisich
`S gann gu robh àite `s am bith an Eilean Cheap Breatainn far nach cualas an t-òran seo air a ghabhail aig a’ chleith-luathaidh. Tha an t-òran fasanta gus an là an diugh. Aréir an àite dha `m buineadh an seinneadair, bhitheadh beagan diobhar a' siod `s a’ seo ann an cuid dhe na ceathramhan a ghabhadh e. `S e beatha `s an t-saighdearachd an naidheachd air a bheil an t-òran a’ toirt dealbh.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
There’s hardly a corner of Cape Breton that this song was unheard at the milling table. It remains popular to the present with slight variations in the verses from area to area. It describes a soldier’s life.
Tha mo Bhreacan Fliuch fo 'n Dìle
Séisd:
Tha mo bhreacan fliuch fo `n dìle,
Chan fhaod mi innse mar tha e,
Tha mo bhreacan fliuch fo `n dìle
`S tha mo bhreacan-s' air a mhilleadh
Aig na gillean air a’ bhàta
`S tha mo bhreacan gu fliuch, fuar
'S chan fhaod mi chuir suas am màireach
Cuiridh mi suas am breacan guailleadh
Claidheamh is crios-gualainn ‘ `s charger
Cuiridh mi suas am breacan bòidheach,
Criosan òir air còta sgàrlaid
'S mis’ am màireach falbh a sheòladh
Chan ann dha m’ eòlas a ta e.
Dol a dh’ Eilean an eòin uaine
Cha robh duine riamh a’ tàmh ann
'S dol a dh’ Eilean nan eòin dhubha
Cha bhi mi dubhach na slàn ann
'S tha na h-ighneagan an gruaim leam
O’ n lath' fhuair mi `n cota sgàrlaid
`S fhuair mi naidheachd o chionn seachdainn
Soitheach Lachlainn a bhith sàbhailt’
`S chunna mi dol seachad suas i
`S am muir uaine as deoghaidh a sàileach
Canabhas geal, òg gu Judy
'S faileas às a taobh le varnish
`S ann le bagaichean nan Geangach
A rinn sinn Ceamaileon fhàgail
Dol asteach gu wharf a’ Noble
Cha robh aon seòladair ceàrr innt’
© Cruinneachadh Beul-Aithris Gàidhlig Cheap Breatainn, Sruth nan Gàidheal
Tar-sgrìobhadh: Sgioba a' Phroiseigt
A song concerning the hardships of being a soldier away from home.
Fionnlagh Dhòmhnaill Alasdair
Chaidh Fionnlagh Dhòmhnaill Alasdair (Dòmhnallach) a bhreith ann a Léig Ghabaraus, Siorramachd Cheap Breatainn. `S ann à Uibhist a Tuath a bha chuideachd. `S e a bu chosnadh do Fhionnlagh `na òige a bhi ris an iasgach agus ag obair `s a' choillidh. Cheannaich e baile fearainn nuair a bha e 'tarraing suas ann an aois. Bha Fionnlagh, agus a bhràthair, Aonghas ainmeil mar shàr sheinneadairean. B’ ann tric a ghabhadh Fionnlagh òran beag, éibhinn, a rinn e fhéin, aig a' chleith-luaidh.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
Philip “Round Lake” MacDonald (Philip Donald Sandy) was born in Gabarus Lake, Cape Breton County. He is descended from emigrants from North Uist. Philip made a living fishing and working in the woods when he was young, and kept a small farm in later years. Philip was a well known singer, along with his brother Angus, and often entertained at milling tables with funny songs, often ones he had made himself.
Philip « Round Lake » MacDonald (Philip Donald Sandy) est né à Gabarus Lake, dans le comté du Cap-Breton. Il descendait d’immigrants originaires de North Uist. Philip a gagné sa vie à la pêche et dans les bois quand il était jeune et a plus tard exploité une petite ferme. Il était connu pour ses talents de chanteur, de même que son frère Angus, et divertissait souvent les tables de foulage avec des chansons comiques, dont il était fréquemment l’auteur.
Ceap Breatainn an Ear-Dheas
Na h-Òrain
Dùthaich nan Craobh
Facal-toisich
Chaidh an t-òran tiamhaidh gun urra seo a dheanamh, `s dòcha, `s an naoidheamh linn deug. Tha am bàrd a’ sònrachadh a’ chianalais a bhiodh ann air roinn mhór de Ghàidheil a bha triall às anull gu “Dùthaich nan Craobh.” Tha e `cur an céill aithreachais a leannan fhàgail `s a’ chùl. `S ann a tha e `toirt a shoraidh dhi `s an dealachadh.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
This sentimental anonymous song, probably dating from the nineteenth century, tells of homesickness and sadness at leaving Scotland for the “Land of the Trees.” The author expresses his regret at leaving his sweetheart and sends his love to her.
Cette chanson sentimentale est anonyme. Elle remonte probablement au XIXe siècle et parle du mal du pays et de la tristesse de devoir quitter l’Écosse pour le « pays des arbres ». L’auteur exprime le regret qu’il a de quitter sa bien-aimée et lui envoie tout son amour.
Dùthaich nan Craobh
Seisd:
A bhith fàgail na dùthcha,
`S a bhith togail a siùil rith’,
`S e bhith stiùireadh a cùrsa
Gu dùthaich nan craobh.
Gur e mis’ tha fo smuairein,
`S mi a’ seòladh thar chuantan,
A’s mi bhith `g ionndrainn nan duanag
`S tric a fhuair mi o m’ ghaol.
Nuair a bha mi le m’ ghràdh-sa
Ann an dùthaich nan àrd-bheann,
`S tric a dh’ éisd mi ri `mànran
Fo sgàile nan craobh.
Di-dòmhnuich m’ an d’ fhàg mi,
A’s mi coiseachd na sràidean,
Thachair orm-sa mo mhàldag,
Le `blàth-shùilean caoin.
Faiceam long a’ dol dhachaidh,
Gu Albainn no Sasunn,
Sgrìobhaidh mise gu m’ leannan
Gur maireann mo ghaol.
Ach ma bhitheas mi maireann,
`S tighinn sàbhailte dhachaidh,
Cha téid mi tuilleadh gu maraich' [marachd];
Ni mi fantail `s na caoil.
Bheir mo shoraidh tar sàile,
Ceud soraidh gu bràth bhuam,
Dh’ ionnsaigh rìbhinn nam blàth-shùil,
Té `s fheàrr leam `s an t-saoghal.
Ma nì thu `m pòsadh mun tig mi,
Feuch gur feàrr e na mise;
Na gabh pòitear no misgear,
`S na gabh idir fear faoin.
© Cruinneachadh Beul-Aithris Gàidhlig Cheap Breatainn, Sruth nan Gàidheal
Tar-sgrìobhadh: An t-Òranaiche
Air a dheasachadh le: Sgioba a' Phroiseigt 2012
An emigration song, author unknown.
Chanson d’émigrant, auteur inconnu.
Lachlann mac Eardsaidh `ic Lachlainn Mhóir
'S ann do Mhira Mhór, an taobh a deas, a bhuineadh Lachlann mac Eardsaidh `ic Lachlainn Mhóir. Thàinig na daoine aige à Mòrar. `Na thuathanach sgileil, bha Lachlann a’ siubhal feadh Eilean Cheap Breatainn a chur ri bùidsearachd. `S iomadh òran a thog e `s a ghabh e `s an àm a bha sin. Nochd cuid dhe na h-òrain aige air a’ chlàr Songs of the Mira.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
Lauchie Gillis was from Grand Mira South. His people came from Morar. A skilled farmer, he travelled throughout Cape Breton working as a butcher. He sang, and learned, many Gaelic songs during this time. A selection of Lauchie’s songs are available on the recording titled Songs of the Mira.
Lauchie Gillis était originaire de Grand Mira South. Il était doué pour l’agriculture et voyageait également partout au Cap-Breton dans le rôle de boucher. Il a chanté et appris de nombreuses chansons gaéliques pendant cette période. Vous trouverez une sélection des chansons de Lauchie dans l’enregistrement intitulé Songs of the Mira.
Ceap Breatainn an Ear-Dheas
Na h-Òrain
Dan do Sheann Ford
Facal-toisich
Rinn Uilleam mac Ghilleasbuig an t-òran seo air seann Mhodel-T Ford a bh’aig Dòmhnall mac Iain `ic Dhòmhnaill `ic Iain `ic Nìll `ic Uilleam (MacLaomuinn) à Aiseag Mhira. Tha Uilleam a’ toirt dealbh air cho cunnartach, ropach `s a bha an càr a bh’ann. Feumaidh gu robh e ceart gu leòr agus an teaghlach do Lamanaich ud a’ gabhail naidheachd an t-seann Ford aig Dan gu ruige a’ là seo fhéin.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
William MacVicar made this song about an old Model-T Ford that belonged to Donald “Dan” Lamond from Mira Ferry. In the song, William talks about how dangerous the car was. He was probably telling the truth, as stories about this car are still told among the Lamond family today.
William MacVicar a composé cette chanson sur une vieille automobile Ford Model T qui appartenait à Donald « Dan » Lamond, de Mira Ferry. Dans la chanson, William raconte combien l’automobile était dangereuse. Il disait probablement la vérité, parce que l’on raconte encore des histoires sur cette voiture dans la famille Lamond aujourd’hui.
Séisd:
Tha buidh’ air an uisge bheath’,
Tha buidh’ air `s cha ghabh e cleith,
Tha buidh air an uisge bheatha,
Dh’òlainn teth is fuar e.
An cuala sibh ‘san àite seo,
An càr a fhuair a’Làmanach,
Gu fan i far na fàgar i ,
Mur tàirnear i cha ghluais i.
‘Se siod an càr tha cunnartach
Ma tharas i air buille thoirt dhut;
An làrach far a cuir i thu,
Gu fuirich thu ‘nad shuain ann
‘Us ma théid thu asteach gu baile leath’
Aig […?] gun caillear i,
Cha dean i cnoc Iain Shalaich dheth;
Cha toir a h-anail suas i.
O thuirt Dòmhnall Angaidh ris
‘Mun d’fhuair sibh ‘chùis a rannsachadh,
Tha’n uidheam stiùiridh cam innte;
Mun dean i call cuir bhuat i’.
Is neònach liom nach do ghlac iad thu
Nuair thug thu chun na margaid i;
Cà robh do shùil nach fac’ thu i,
`S do chlaistneach nach do chuala?
O, chan eil innt’ ach sàrachadh,
Gun inneal leis an càrar i;
Dean dìleab chun a’chàrnan leath’
Leig bàs leath’ mar as dual dhut.
O chan eil innt’ ach trìlleachain,
Gun sian innt’ ach na pìosannan;
Tha i colach ri gunna an Innseannaich,
Gun sian innt’ ach `fhuaimean.
Tar-sgrìobhadh: Sgioba a' Phroiseigt 2012
Song about a worn-out, old car.
Chanson sur une vieille voiture très vieille.
Ailean mac Ruairidh Aonghais Dhòmhnaill Uilleim
`S e Ailean mac Ruairidh Aonghais Dhòmhnaill Uilleim à New Boston a ghabh an t-òran seo. `S ann aig athair, Ruaraidh, a thog Ailean a chuid a bu mhótha dhe `n h-òrain aige. Cha bu mhór nach robh cuideigin air chéilidh gach oidhche `s an taigh. Nam biodh a' chidsin làn dhaoine, bhiodh stumpaichean agus déilean 'gan cur ris a' bhalla gu faigheadh gach neach suidheachan ann. `S e stoc à Leòdhas a tha `s an teaghlach seo do Chloinn `ic Leòid.
`S ann a mhuinntir Chatalón a bha Uilleam mac Ghilleasbuig, fear do Chloinn a' Phiocair. Thuinich an cinneadh seo a’s na crìochan ud às Uibhist a Tuath. Tha e coltach gu robh am bàrd an còmhnaidh ri òrain éibhinn a dheanadh mu thachartasan 's an nàbuchd aige. Nam biodh rudeigin neònach air éirigh ri cuideigin, chanadh iad, “Na can guth do dh’Uilleam,” air eagal 's gun deanadh e òran, na aoir, mu deidhinn.
Neach-aithris: Stéiseag Nic'Illeathain
Allan MacLeod from New Boston sings this song for us. Allan learned most of his songs from his father. Most nights there was someone in visiting and many nights there was a crowd in the kitchen. Allan said that they would keep stumps and boards against the wall in the kitchen to make places to sit. The origins of this MacLeod family are in the Isle of Lewis.
William MacVicar was of the North Uist people who settled in Catalone and the surrounding area. He made an abundance of song, many of them humorous, about things that happened in the neighbourhood. If something strange, or unusual, happened to someone, they would say, “Don't say a word to William,” as they were afraid he would make a song about it.
C’est Allan MacLeod de New Boston qui nous chante cette chanson. Allan a appris la plupart de ses chansons auprès de son père. La plupart du temps, en soirée, dans sa famille, il y avait de la visite et souvent même une vraie foule dans la cuisine. Allan racontait qu’ils gardaient de vieilles souches et des planches contre le mur dans la cuisine pour que les gens puissent s’asseoir. Cette famille MacLeod est originaire de l’île de Lewis.
William MacVicar faisait partie des gens de North Uist qui se sont établis à Catalone et dans les alentours. Il a composé toutes sortes de chansons, souvent humoristiques, sur ce qui se passait dans le voisinage. Si quelque chose de bizarre ou d’inhabituel arrivait à quelqu’un, les gens disaient « N’en dis rien à William! », parce qu’ils craignaient qu’il en fasse une chanson.